Devlet Üniversitelerinde Malpraktis Kararı: İptal Kararı Hekimleri Nasıl Etkileyecek?

Güncelleme: Anayasa Mahkemesi Kararı, 02 Şubat 2024 Tarihli ve 32448 Sayılı Resmî Gazete'de yayınlandı.

Malpraktis Yasası: Hekimi Rücudan Koruyan Düzenleme İptal Edildi

Anayasa Mahkemesi 30/11/2023 tarihinde E.2022/90 numaralı dosyada, 7406 sayılı Türk Ceza Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 14. maddesiyle 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu’na eklenen ek 18. maddenin üçüncü fıkrasının anılan maddenin (ek 18. madde) ikinci fıkrasında yer alan “Kamu kurum ve kuruluşları...” ibaresi yönünden Anayasa’ya aykırı olmadığına ve iptal talebinin reddine; “…Devlet üniversitelerinde…” ibaresi yönünden ise Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar vermiştir.

İptal kararı ile devlet üniversitelerinde görev yapan hekime, malpraktisten dolayı ödenecek olan tazminatın rücu edilip edilmeyeceği konusunda karar verme yetkisi mesleki sorumluluk kurulunun yetkisinden çıkarılmıştır. İptal gerekçesi ise, Anayasa Madde 130/8 hükmünce düzenlenen, üniversitelerin bütçelerinin oluşturulmasında ve mali konularında karar alınmasında özerk bir yapıya sebep olmasına dayanılarak, mesleki sorumluluk kurulunun devlet üniversitelerindeki malpraktisten kaynaklanan rücu işleminde sahip olduğu söz hakkının bu özerkliğe aykırı düşmesidir.

Mayıs 2022'de düzenleme yapılmadan önce malpraktis nedeniyle tazminat ödenirse, kurumun türüne göre İl Sağlık Müdürlüğü ya da üniversite, rücu komisyonu kurarak işlemdeki kusur oranına göre ilgilisine rücu etmekteydi. Düzenleme ile (3359 Sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu Ek Madde 18) bütün bu idareler birleştirildi ve rücu edilmesine bir kısım şartlar getirdi. Bu maddeye dayalı olarak da Sağlık Bakanlığı tarafından Mesleki Sorumluluk Kurulu Yönetmeliği çıkarıldı.

Mayıs 2022'de Yapılan Malpraktis Düzenlemesi

Kamu kurum ve kuruluşları ve devlet üniversitelerinde görev yapan hekim ve diş hekimleri ile diğer sağlık meslek mensuplarının, sağlık mesleğinin icrası kapsamında yaptıkları muayene, teşhis ve tedaviye ilişkin tıbbi işlem ve uygulamalar nedeniyle idare tarafından ödenen malpraktis tazminatından dolayı ilgilisine rücu edilip edilmeyeceğine ve rücu miktarına, ilgilinin görevinin gereklerine aykırı hareket etmek suretiyle görevini kötüye kullanıp kullanmadığı ve kusur durumu gözetilerek Mesleki Sorumluluk Kurulu tarafından bir yıl içinde karar verilir.

Çıkarılan Yönetmelik Hükmü

Rücu istemi, kamu kurum ve kuruluşları ve Devlet üniversitelerinde görev yapan sağlık meslek mensuplarının sağlık mesleğinin icrası kapsamında yaptıkları muayene, teşhis ve tedaviye ilişkin tıbbi işlem ve uygulamalar sebebiyle idare aleyhine açılan davada mahkeme kararına göre idarece ödenen meblağın; ancak kasten görevinin gereklerine aykırı hareket etmek suretiyle görevini kötüye kullandığı kesinleşmiş ceza mahkemesi kararı ile tespit edilmesi halinde ilgili sağlık meslek mensubundan tazminata konu olaydaki kusur oranı gözetilerek Kurul tarafından belirlenen miktarının ödenmesinin istenilmesidir.

Yönetmelikteki "idarece ödenen meblağın; ancak kasten görevinin gereklerine aykırı hareket etmek suretiyle görevini kötüye kullandığı kesinleşmiş ceza mahkemesi kararı ile tespit edilmesi halinde" ibaresinden görüldüğü üzere, burada rücu ancak kesinleşmiş ceza mahkemesi kararıyla yapılabilmektedir.

Devlet Üniversiteleri Malpraktis Düzenlemesinde Kapsam Dışında

Anayasa Mahkemesi kararına göre kanundan Devlet Üniversiteleri kapsam dışına çıkarılmış olacak ve üniversiteler için Mayıs 2022 'den önceki uygulama yani rücu komisyonu dönemi tekrar başlamış olacaktır. Haliyle üniversiteler, rücu işlerindeki yukarıdaki hükümleri (kesinleşmiş mahkeme kararı şartını da) uygulamadan rücu işlemini tesis edebileceklerdir.

YÖK Tarafından Yönetmelik Çıkarılmalıdır

YÖK tarafından, konu ile ilgili olarak Sağlık Bakanlığı'nın çıkardığı yönetmelik gibi bir yönetmelik çıkartmalıdır.

Bugün Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren Anayasa Mahkemesi Kararı ile Mesleki Sorumluluk Kurulu; devlet üniversitesindeki hekimlerin malpraktis sorumluğu nedeniyle rücu işlemindeki karar mercii olmaktan çıkmıştır.

YÖK tarafından Sağlık Bakanlığı'nın çıkardığı yönetmelik gibi yönetmelik çıkartılması gerekmektedir. Bu düzenlemenin yapılmaması halinde, üniversitede çalışan hekimler için kesinleşmiş ceza mahkemesi kararı, yargılamada tespit edilen muhataba rücu işleminin uygulanması kurallarından faydalanamayacaklardır.