Hekimsen Uyarıyor: Yeni MHRS Sistemi Diş Hekimlerini Tükenmişliğe Sürüklüyor

Sağlık Bakanlığı'nın uzun süredir üzerinde çalıştığı MHRS Optimizasyon Sistemi, randevu planlamasını standardize etmeyi ve verimliliği artırmayı amaçlamaktadır. Ancak, katı kuralları, bölgesel/klinik farklıkları yeterince dikkate almaması ve hasta memnuniyetine odaklanmaması gibi eksikleri, sistemin etkinliğini sınırlayabilir. Ayrıca, hekimler üzerinde performans baskısı yaratması ve veri güvenilirliğine aşırı bağımlılığı, hem sağlık hizmeti sunumunu hem de hasta-hekim ilişkisini olumsuz etkileyecektir.

Performans Odaklı Yaklaşımın Adaletsizliği:

Sistem, hekimlerin performans puanına (EKOBS) ve başvuru oranlarına dayanmaktadır. Ancak performans puanları, hekimin çalıştığı kliniğin altyapısına, hasta profiline veya bölgesel farklılıklara bağlı olarak değişebilir. Örneğin; daha az hasta gelen bir bölgede çalışan bir hekim, yüksek performans gösterse bile düşük başvuru oranı nedeniyle dezavantajlı duruma düşebilir. Bu durum, hekimler arasında adaletsiz bir randevu dağılımına yol açabilir. Performansı yüksek olan hekimler daha fazla devam randevusu alırken, düşük başvuru oranı olan hekimler ilk muayene randevularına sıkışabilir, bu da iş yükünü dengesizleştirebilir.

Sevk Oranına Bağlı Düzeltmelerin Riski:

Sevk oranı %10’u aşarsa ilk muayene randevuları artırılıyor. Ancak sevk oranı, hekimin kontrolü dışındaki faktörlerden (hasta durumu, klinik imkanları) etkilenebilir. Ayrıca, yüksek sevk oranı otomatik olarak olumsuz bir performans göstergesi olmayabilir; bazı durumlarda hastanın ileri tedaviye yönlendirilmesi gereklidir. Hekimler, sevk oranını düşük tutmak için gerekli sevklerden kaçınabilir, bu da hastaların uygun tedaviye erişimini zorlaştırabilir ve sağlık hizmetinin kalitesini düşürebilir.

Minimum Çalışma Günü Kuralının Katılığı:

Ayda 5 veya daha az gün çalışan hekimler için bir önceki ayın verilerinin kullanılması veya varsayılan (19 ilk muayene, 2 devam) dağılımın uygulanması, esnek olmayan bir kuraldır. Yeni başlayan veya geçici görev yapan hekimler için bu durum uygun olmayabilir. Bu hekimler, gerçek performanslarını yansıtmayan bir randevu dağılımıyla çalışmak zorunda kalabilir, bu da hem hekimin hem de hastaların memnuniyetsizliğine yol açabilir.

Toplam Randevu Sayısının Sabitliği (21 Randevu):

Toplam randevu sayısının her zaman 21 olması, hasta taleplerindeki dalgalanmaları veya hekimin kapasitesini dikkate almamaktadır. Bazı kliniklerde 21 randevu fazla, bazılarında yetersiz olabilir. Yoğun kliniklerde hasta talebi karşılanamazken, daha az yoğun kliniklerde randevular boş kalabilir. Bu, kaynak israfına veya hasta erişiminde aksamalara neden olabilir.

Sistem;

Temmuz ayında diş hekiminin MHRS ve devam eden hasta sayısını; Nisan ayında diş hekiminin yapmış olduğu toplam puanın, diş hekiminin Nisan ayında aktif çalıştığı güne oranlamış, bu oran eğer 1750 ve üzeri ise çarpanı bir eğer altında ise sıfıra doğru bir çarpan oluşturmuş. Bu çarpanı gerçekleşen devam eden MHRS ve 100 ile çarparak elde edilen ondalık rakama göre muayene ve devam eden MHRS belirlemiştir. Sonuçta diş hekimlerinin 21 sabit MHRS'si olmasını sağlamıştır.

❗FDI'ın diş muayene ve  tedavi sürelerine göre  7 MHRS (11.000 puan), TDB'nin verilerine göre 12 MHRS (16.500 puan)  olması gerekirken, Bakanlık yapay zekaya hangi verileri yükleyerek 21 MHRS sayısı ile 35 bin puan ve üzeri performansı nasıl hedef göstermiştir anlamak mümkün değildir.

❗ Bakanlığın diş hekimi için belirlediği günlük performans puanına ulaşabilmek için; 59 diş çekimi veya  30 dolgu veya 18 Kanal tedavisi veya 18 veneer kron gibi imkansız hedeflere ulaşması gerekmektedir.Entegre olarak ise;

Değişim Sınırlaması (En Fazla 3 Fark):

Bir önceki aya göre randevu değişikliğinin en fazla 3 farkla sınırlı olması, sistemin dinamik hasta taleplerine uyum sağlamasını zorlaştırabilir. Örneğin, ani bir hasta artışı veya hekim performansında belirgin bir değişim varsa, sistem bu durumu yeterince hızlı yansıtamaz. Hasta talepleri ile randevu dağılımı uyumsuz hale gelebilir, bu da randevu bekleme sürelerini uzatabilir veya hekimlerin iş yükünü artırabilir.

Hasta Memnuniyeti ve Erişim Üzerindeki Etki:

Sistem, hekim performansı ve verilere odaklanırken, hasta memnuniyetini veya bireysel hasta ihtiyaçlarını yeterince dikkate almıyor. Örneğin, devam randevusu ihtiyacı yüksek olan hastanın talebi, hekimin düşük başvuru oranı nedeniyle karşılanamayabilir. Hastalar, özellikle devam tedavileri için randevu almakta zorlanabilir, bu da tedavi süreçlerinin kesintiye uğramasına veya hastaların sağlık sistemine güveninin azalmasına neden olabilir.

Hekimlerin Üzerindeki Baskı:

Performans çarpanı ve sevk oranı gibi ölçütler, hekimler üzerinde performanslarını sürekli artırma baskısı yaratabilir. Bu, hekimlerin daha fazla hasta görmeye zorlanmasına veya gereksiz işlemler yapma eğilimine girmesine yol açabilir. Hekimlerde tükenmişlik riski artabilir, bu da uzun vadede sağlık hizmet kalitesini ve hekim motivasyonunu olumsuz etkileyebilir.

YAPAY ZEKA

Sonuç olarak; Sağlık Bakanlığı, yapay zeka kullanarak kamuda görev yapan diş hekimlerinin günlük MHRS ve devam eden hasta sayısını 21 olacak şekilde sabitleyecek bir TRİGONOMETRİK hesap oluşturmuştur. Ancak diş hekimlerinin çalışma koşulları, personel yetersizliği, diş ünitesinin dezenfeksiyonu,çarpraz enfeksiyon gibi sahada yaşanan gerçek etkenlerin verilere eklenmediği, Bakanlığın kurum idarecilerinin bulunduğu paylaşım gruplarından aldığı sanal verileri ile yeni bir sisteme geçmeye çalıştığı aşikardır.

Hekimsen olarak, bilimsel verilere inanmayan yapay zekayla hareket eden Bakanlık için, biz de yapay zekaya sorduk.Yapay Zeka da bir diş hekiminin günlük 8-12 arası MHRS olması gerektiğini ve mevcut kamuda uygulanan MHRS sayısının yüksek olması nedeniyle İDEAL OLMADIĞINI belirtti.

Hekimsen olarak, Sağlık Bakanlığı'nın,hayata geçirdiği yeni MHRS uygulamasının, hem diş hekimleri hem de hastaların aleyhine bir uygulama olduğunu belirterek, ideal ve nitelikli diş tedavisi için bilimsel çalışmalar, Sağlık Bakanlığı'nın 2021/12 Genelgesi ve aktif görev yapan diş hekimlerinden bilgi alarak yeni sistem oluşturması gerekmektedir.